Słownik pojęć związanych z duale Ausbildung

Poniżej znajdziesz najważniejsze zwroty i pojęcia dotyczące duale Ausbildung, czyli kształcenia dualnego w Niemczech.

A
Abschlussprüfung – Egzamin kończący program “duale Ausbildung”, składający się z części teoretycznej i praktycznej.

absolwent duale Ausbildung – Uczestnik programu “duale Ausbildung”, który ukończył cały proces szkolenia i zdobył zawodowe kwalifikacje.

Ausbildungsberuf – Zawód, dla którego oferowany jest program kształcenia dualnego.

Ausbildungsbetrieb – Firma, w której odbywa się praktyczna część kształcenia dualnego; miejsce, gdzie uczniowie rozwijają umiejętności zawodowe.

Ausbildungsdauer – Czas trwania programu kształcenia dualnego, zazwyczaj trwający 3 lata.

Ausbildungskoordinator – Osoba odpowiedzialna za koordynację programu kształcenia dualnego w firmie.

Ausbildungsordnung – Oficjalny dokument opisujący strukturę i zakres kształcenia dualnego dla konkretnego zawodu.

Ausbildungsvertrag – Umowa o kształcenie dualne, zawierana pomiędzy uczniem a firmą, regulująca zobowiązania stron w trakcie programu.

Ärztekammer – instytucja odpowiedzialna za nadzorowanie i ocenę programów kształcenia dualnego oraz przeprowadzanie egzaminów końcowych zawodów medycznych
B
Berufsausbildungsbeihilfe (BAB) – Zasiłek / dodatek uczniowski z niemieckiego Urzędu Pracy dla osób na duale Ausbildung, które nie mają jeszcze zdobytego zawodu lub studiów w Polsce. Celem tego świadczenia jest wspieranie ucznia (stażysty/praktykanta), który uczy się poza miejscem zamieszkania rodziców i musi się sam utrzymać.

Berufsausbildungsvertrag – zobacz: Umowa duale Ausbildung

Berufsschule – Szkoła zawodowa, w której uczestnicy duale Ausbildung zdobywają teoretyczne podstawy związane z ich wybranym zawodem. Więcej o tym, jak wygląda edukacja w Niemczech przeczytasz tu: https://glowka-pracuje.eu/edukacja-w-niemczech-i-w-polsce-roznice/

Betriebliche Ausbildung – Aspekt kształcenia dualnego skupiający się na praktycznym szkoleniu w zakładzie pracy.

Bewerbungsmappe – Komplet dokumentów rekrutacyjnych (na duale Ausbildung lub do pracy w Niemczech) w specjalnej teczce. Zawiera m.in. Deckblatt (strona tytułowa z Twoim zdjęciem), CV, list motywacyjny. Mile widziane jest też świadectwo praktyk, kopie dyplomów, certyfikatów i inne dokumenty potwierdzające kompetencje. Wszystkie dokumenty muszą być oczywiście w języku niemieckim. Więcej o tym jak wygląda samodzielne zgłoszenie się na duale Ausbildung przeczytasz tu: https://glowka-pracuje.eu/jak-zrobic-duale-ausbildung-w-niemczech-z-glowka-pracuje-czy-bez/
W programie „Główka pracuje” Bewerbunsmappe nie jest wymagana. Zgłoszenie powinno zawierać CV, list motywacyjny, (może być w języku polskim), skan świadectwa z ostatniej klasy szkoły średniej + matura, formularz zgłoszeniowy. Szczegóły: https://glowka-pracuje.eu/zglos-sie/

Blockunterricht – zobacz: Blokowe zajęcia

blokowe zajęcia – Sposób nauki na duale Ausbildung, polegający na tym, że kilka tygodni „z rzędu” uczeń jest w szkole, a później kilka tygodni na praktykach w Zakładzie pracy
C
certyfikat językowy – Najczęściej, żeby zgłosić się na duale Ausbildung, trzeba mieć znajomość języka niemieckiego na poziomie B2 potwierdzony certyfikatem. Centra egzaminacyjne to: TELC, Goethe Institut, DSH oraz TestDaF. W programie „Główka pracuje” certyfikat językowy nie jest wymagany.

certyfikat zawodowy – Oficjalny niemiecki dokument potwierdzający uzyskanie kwalifikacji zawodowych w ramach kształcenia dualnego.

CV duale Ausbildung – Jeden z elementów zgłoszenia na duale Ausbildung. Zwyczajowo wymaga profesjonalnego zdjęcia. W CV powinny się znaleźć następujące kategorie: Dane osobowe – oprócz danych kontaktowych nie zapomnij o dacie i miejscu urodzenia, stanie cywilnym, liczbie posiadanych dzieci. Podsumowanie zawodowe – opis jak się oceniasz i na jaką pozycję aplikujesz (opcjonalne). Wykształcenie – również ze szkołą średnią i końcową średnią ocen; informacje podaj achronologicznie. Doświadczenie zawodowe – daty, nazwa firmy, miejscowość, kraj, stanowisko, zakres obowiązków i najważniejsze osiągnięcia. Umiejętności i zajęcia dodatkowe. Zainteresowania i hobby. Na koniec, w lewym dolnym rogu napisz miejsce i datę oraz podpisz się.
Opcjonalnie możesz dodać Referencje z kontaktem do poprzednich pracodawców.

czas trwania duale Ausbildung – Duale Ausbildung w Niemczech trwa od 2 do 3,5 roku (w zależności od zawodu). W programie „Główka pracuje” kształcenie dualne jest trzyletnie.
D
dobre oceny – Średnia ocen z polskiej szkoły średniej powinna być w okolicach 4,0. Czasem pracodawca zwraca uwagę tylko na poszczególne przedmioty, np. matematyka, chemia, fizyka, niemiecki, zachowanie. Jeśli oceny są słabsze, możesz skonsultować je z nami.

duale Ausbildung – Program kształcenia dualnego. Łączy naukę teoretyczną w szkole (ok. 30% czasu) z praktyką w firmie (ok. 70%) i ma na celu zdobycie zawodowych kwalifikacji. Prowadzony jest w ramach współpracy między szkołami zawodowymi i firmami. W Niemczech jest ponad 320 zawodów, których naucza się w ramach kształcenia dualnego. Zawód musi być uznany przez Federalne Ministerstwo Edukacji, dzięki czemu w każdej firmie uczy się danego zawodu tak samo. Duale Ausbildung to popularny system nauki zawodu, który nie ma swojego odpowiednika w Polsce. Szkolnictwo zawodowe ma w Niemczech dużo większą rangę, czego dowodem jest fakt, że aż 8 na 9 niemieckich szkół średnich, to szkoły zawodowe.

duales Studium – Studia dualne w Niemczech. Podobnie jak duale Ausbildung polegają na nauce teorii, w tym przypadku na uczelni i odpłatnych praktykach w zakładzie pracy.
E
F
Fachrichtung – Specjalizacja lub dziedzina zawodowa, w której odbywa się kształcenie dualne.

Ferie podczas duale Ausbildung – zobacz: Urlop

Firma – zobacz: Zakład pracy

formalności w Niemczech – Po podpisaniu umowy duale Ausbildung przyszły uczeń musi wybrać kasę chorych, założyć konto w banku oraz poszukać mieszkania. Dzięki umowie może wynająć mieszkanie, ponieważ potwierdza ona stałe, miesięczne zarobki i jest honorowana przez wynajmujących (Vermieter). Zobacz: umowa duale Ausbildung
G
H
Harmonogram programu „Główka pracuje” – Wrzesień – początek naboru na kolejny rok szkolny. Od listopada do maja – rozmowy kwalifikacyjne (termin zależy od zawodu), czerwiec – podpisanie umów o duale Ausbildung z pracodawcami, lipiec – załatwianie podstawowych formalności np. konto w banku, kasa chorych, wynajem mieszkania. Początek nauki w ramach kształcenia dualnego: 1 sierpnia lub 1 września (termin zależy od zawodu).

Handwerkskammer – instytucja odpowiedzialna za nadzorowanie i ocenę programów kształcenia dualnego oraz przeprowadzanie egzaminów końcowych zawodów rzemieślniczych
I
J
K
kontrakt zawodowy – zobacz: Umowa duale Ausbildung

koordynator kształcenia – Osoba w zakładzie pracy, odpowiedzialna za organizację i nadzór nad przebiegiem programu kształcenia dualnego.

kształcenie dualne – zobacz: duale Ausbildung

Kształcenie zawodowe – W Niemczech kształcenie zawodowe jest o wiele bardziej poważane niż w Polsce i jest jego kilka rodzajów: dualne kształcenie zawodowe (duale Ausbildung, czyli nauka w firmie i szkole zawodowej), kształcenie zawodowe w szkole (Schulische Ausbildung, czyli nauka wyłącznie w szkole, bez wynagrodzenia uczniowskiego – dotyczy niektórych zawodów np. asystent socjalny, wychowawca/pedagog, asystent informatyk, asystent laboratorium, tłumacz ustny), kształcenie maturalne, studia i studia dualne, doskonalenie zawodowe.
L
lokalizacja duale Ausbildung – Oferty duale Ausbildung dostępne są w całych Niemczech. Lokalizację najłatwiej sprawdzić szukając konkretej frmy, albo przez stronę niemieckiego urzędu pracy Bundesagentur für Arbeit https://www.arbeitsagentur.de/jobsuche/?angebotsart=4 https://www.arbeitsagentur.de/jobsuche/?angebotsart=4mie Zakłady pracy w „Główka Pracuje” znajdują się we wschodnich landach Niemiec – Mecklenburg-Vorpommern, Brandenburg, Sachsen. Zobacz mapkę: https://www.google.com/maps/d/u/0/edit?mid=1MFRtxF3e9mNANtXeGeE8-FxsgGWe66k&usp=sharing
M
matura a duale Ausbildung – Aby rozpocząć naukę w niektórych zawodach, trzeba mieć polską maturę, ponieważ jest to równoważne z 10 klasą niemiecką. Jeśli nie masz polskiej matury, a masz ukończoną w Polsce szkołę policealną (po szkole średniej), to również jest to traktowane jak 10. klasa w Niemczech.
Meisterprüfung – Egzamin mistrzowski, który może być podjęty po ukończeniu programu kształcenia dualnego, otwierający drogę do wyższych stanowisk i zarobków.

Minijob – Zatrudnienie na maksymalnie 70 dni w roku, o maksymalnym miesięcznym wynagrodzeniu wysokości 520 euro, bez konieczności opłacania żadnych składek poza ubezpieczeniem emerytalnym.

możliwości po duale Ausbildung – Jako Polak, Polka, masz następujące możliwości rozwoju kariery zawodowej po ukończeniu systemu dualnego. Jest to m.in. praca jako specjalista w firmie, w której zdobyłaś_eś zawód, praca jako specjalista w innej firmie z Niemiec lub Polski, Weiterbildung – dalsze kształcenie na studiach w Niemczech, dalsze kształcenie doskonalące zawód itp. Więcej: https://glowka-pracuje.eu/praca-w-niemczech-po-duale-ausbildung/
N
O
oferty nauki na duale Ausbildung – Ogłoszenia firm, szukających uczniów na duale Ausbildung. Największą bazę ogłoszeń znajdziesz na stronie Bundesagentur für Arbeit https://www.arbeitsagentur.de/jobsuche/?angebotsart=4. Jeśli chcesz rozpocząć duale Ausbildung na łatwiejszych warunkach przejrzyj oferty programu edukacyjnego „Główka pracuje” https://glowka-pracuje.eu/oferty-nauki/
P
perspektywy zawodowe – Możliwości rozwoju kariery i znalezienia zatrudnienia po ukończeniu programu kształcenia dualnego (duale Ausbildung). Jeśli zależy Ci na pracy, w której będziesz dobrze zarabiać, awansować i rozwijać się, to duale Ausbildung jest dla Ciebie.

plan kształcenia dualnego – Plan ramowy kształcenia dualnego, określający cele, treści i przebieg szkolenia.

plan nauczania – Dokument określający zakres materiału teoretycznego i praktycznego dla danego zawodu.

początek duale Ausbildung – Nauka zaczyna się 1 sierpnia lub 1 września, w zależności od zawodu. Informację znajdziesz zawsze w ofercie nauki.

polskie obywatelstwo – Osoby z polskim obywatelstwem mogą wziąć udział w uproszczonej rekrutacji na duale Ausbildung, dzięki programowi „Główka pracuje”. Bez polskiego obywatelstwa również można skorzystać z „Główka pracuje”, ale trzeba znać język niemiecki na poziomie B2 oraz mieć ze swojego kraju wizę do Niemiec.

poziom języka – Najczęściej na duale Ausbildung wymagany jest poziom języka niemieckiego B2, potwierdzony certyfikatem. W programie „Główka pracuje” na start wystarczy znajomość na poziomie B1 (podstawowy komunikatywny). Zobacz, jaki poziom języka masz obecnie: https://glowka-pracuje.eu/na-jakim-poziomie-znasz-niemiecki-a2-b1-a-moze-b2/

pracodawca w duale Ausbildung – zobacz: Zakład pracy

praktyka zawodowa – Okres, w którym uczestnik programu zdobywa praktyczne umiejętności w zakładzie pracy..

praktyki wewnętrzne – Szkolenie praktyczne w obrębie zakładu pracy, umożliwiające zdobycie umiejętności praktycznych związanych z danym zawodem.

praktyki zewnętrzne – Dodatkowe szkolenia praktyczne, często organizowane poza zakładem pracy, celem poszerzenia umiejętności ucznia duale Ausbildung.

proporcje nauki teoretycznej i praktycznej – Podczas kształcenia dualnego większy nacisk kładzie się na praktykę, więc nauka w zakładzie pracy zajmuje najczęściej 70% całego czasu. Teoria w szkole zajmuje odpowiednio 30%.

przebieg duale Ausbildung – Zajęcia w szkole odbywają się od poniedziałku do piątku, od rana ok. 7 godzin. Praktyki u pracodawcy odbywają się w godzinach, w których działa zakład pracy, więc trzeba brać pod uwagę pracę zmianową. W połowie duale Ausbildung odbywa się cząstkowy egzamin, a na koniec egzamin końcowy. zobacz: Egzamin końcowy.

przedmioty na duale Ausbildung – podczas duale Ausbildung uczniowie w szkole zawodowej na zajęciach teoretycznych uczą się nie tylko przedmiotów zawodowych, ale również poszerzają swoją wiedzę ogólną z przedmiotów: język niemiecki, WOS, wychowanie fizyczne oraz często matematyka, język angielski.
R
S
schulische Ausbildung – Rodzaj Ausbildung, który odbywa się tylko w szkole zawodowej, gdzie zdobywa się wiedzę teoretyczną (dotyczy niektórych zawodów np. asystent socjalny, wychowawca/pedagog, asystent informatyk, asystent laboratorium, tłumacz ustny).
W Niemczech Ausbildung dzieli się na schulische i betriebliche (duale Ausbildung).Przeczytaj o systemie edukacji w Niemczech: https://glowka-pracuje.eu/edukacja-w-niemczech-i-w-polsce-roznice/

start duale Ausbildung – zobacz: początek duale Ausbildung

staż pracy – Czas nauki na duale Ausbildung liczy się do stażu pracy w Niemczech.

studia w Niemczech – zobacz: Duales Studium

stypendium podczas kształcenia dualnego – zobacz: Wynagrodzenie uczniowskie

szkolenie praktyczne – Część kształcenia dualnego, w której uczestnik zdobywa umiejętności praktyczne wykorzystywane w pracy zawodowej.

szkolenie teoretyczne – Część programu dualnego obejmująca naukę w szkole zawodowej, gdzie uczniowie zdobywają wiedzę teoretyczną.

szkoła zawodowa – Placówka edukacyjna, w której odbywa się część teoretyczna kształcenia dualnego. Nie mylić z polską szkołą zawodową (obecnie branżową). Przeczytaj o systemie edukacji w Niemczech: https://glowka-pracuje.eu/edukacja-w-niemczech-i-w-polsce-roznice/
T
U
ubezpieczenie społeczne – Każdy uczeń duale Ausbildung jest włączony w system niemieckich ubezpieczeń społecznych.. Podczas kształcenia dualnego zakład pracy co miesiąc opłaca składkę społeczną.

ubezpieczenie zdrowotne – Każdy uczeń duale Ausbildung przy pierwszych formalnościach wybiera swoją kasę chorych. Pracodawca przez okres trwania kształcenia dualnego, co miesiąc, opłaca składkę zdrowotną.

umowa duale Ausbildung – Umowa kształcenia dualnego o naukę i pracę, zawierana pomiędzy uczniem a zakładem pracy, regulująca zobowiązania stron w trakcie nauki.

urlop podczas duale Ausbildung – Uczeń podczas kształcenia dualnego nie ma ferii, ani wakacji, lecz minimum 24 dni urlopu w roku.
W
wakacje podczas duale Ausbildung – zobacz: Urlop

Weiterbildung – Dalsze kształcenie i szkolenia po ukończeniu kształcenia dualnego, pozwalające na rozwijanie umiejętności i zdobywanie specjalizacji.

wiek ucznia – Najczęściej firmy szukają osób od 18-25 roku życia, jednak granica wieku się przesuwa i obecnie np. w programie „Główka pracuje” przyjmowane są osoby w wieku 37, a nawet 42 lata.

wschodnie landy Niemiec – Obszar działania programu „Główka pracuje”, głównie w obszarze przygranicznym czyli Mecklenburg Vorpommern, Brandenburg, Sachsen.

wsparcie mentora – Pomoc doświadczonego pracownika z zakładu pracy, udzielana uczestnikowi programu kształcenia dualnego.

wymagania – Ogólne wymagania zakładów pracy to: znajomość języka niemieckiego na poziomie komunikatywnym oraz dobre oceny. Pozostałe wymagania zależą od zakładu pracy i zawodu.

wynagrodzenie uczniowskie – Comiesięczne, ustalone w umowie o duale Ausbildung stypendium, otrzymywane przez uczestnika kształcenia dualnego. Stypendium jest wypłacane przez zakład pracy niezależnie, czy w danym miesiącu uczeń miał więcej zajęć w szkole, czy w zakładzie pracy.
Z
zakład pracy – Firma, w której odbywa się praktyczna część kształcenia dualnego. Tu uczniowie rozwijają umiejętności zawodowe. Musi byc akredytowana przez właściwa izbę np. Industrie- und Handelskammer (IHK), Wirtschaftskammer, Ärztekammer, Steuerberaterkammer.

zakwaterowanie podczas duale Ausbildung – Podczas duale Ausbildung uczniowie mieszkają przeważnie w Niemczech, w miejscowości blisko zakładu pracy, aby mieć do niej blisko. Jest tak, ponieważ aż ok. 70% czasu spędza się na zajęciach praktycznych. Jeśli szkoła nie jest w miejscowości, w której znajduje się zakład pracy i jest od niej znacznie oddalona, na czas nauki teorii uczeń mieszka w internacie. Czasami jest możliwe mieszkanie w Polsce i codzienne dojeżdżanie do firmy i szkoły, ale nie rekomendujemy tego ze względu na duże zmęczenie dojazdami.

zarobki na duale Ausbildung – zobacz: Wynagrodzenie uczniowskie

zawody duale Ausbildung – Istnieje ponad 320 oficjalnie uznanych zawodów, w których można zdobyć duale Ausbildung. Niemiecki rynek pracy cały czas weryfikuje zapotrzebowanie na konkretne zawody, więc każdego roku dochodzą nowe lub już istniejące są aktualizowane. Całą listę zawodów, w których można zrobić kształcenie dualne w Niemczech możesz zobaczyć tu: https://planet-beruf.de/schuelerinnen/welche-ausbildungen-gibt-es/welche-berufe-gibt-es/berufe-a-z/

zgłoszenie na duale Ausbildung – zobacz: Bewerbungsmappe