Sylwester w Niemczech? Może Cię zaskoczyć pączek z… musztardą
W Polsce pączek kojarzy się głównie z tłustym czwartkiem. Ale w Niemczech swój wielki dzień pączek ma w sylwestra. Skąd pochodzi pączek, dlaczego ma kształt kuli armatniej i na czym polega zaskakujący niemiecki noworoczny zwyczaj – pączek z musztardą? Dlaczego Niemcy mówią na pączka „Berliner”. I czy rzeczywiście wszędzie tak jest? Wyjaśniamy!
Spis treści:
1. Sylwestrowy pączek w Niemczech
2. Pączek z musztardą
3. Jak nazywa się pączek w Niemczech?
4. Pączek jak kula armatnia
5. Berliner, czyli pączek Kennedy’ego
Sylwestrowy pączek w Niemczech
Skąd w ogóle w Niemczech pomysł na jedzenie pączków w sylwestra? Jedno z przypuszczeń łączy pączkowy zwyczaj z Wielkim Postem. Żeby przygotować się do chudszych czasów – między Bożym Narodzeniem, a karnawałem – ludzie najadali się “na zapas”. Wysokokaloryczne, smażone w głębokim tłuszczu ciastka świetnie się do tego nadawały.
Obecnie bardziej prawdopodobny jest inny praktyczny powód. Popularność pączków w sylwestra, to sposób na przygotowanie żołądka do picia alkoholu. Tłuste potrawy dobrze sprawdzają się na mocno zakrapianych imprezach. Z tego powodu niektórzy nawet nie czekają do północy i jedzą pączki już po południu.
Tradycja jedzenia pączków w sylwestra i karnawale, znana dobrze mieszkańcom północy Niemiec, w ostatnich latach zadomowiła się w całym kraju.
Pączek z musztardą?
Choć pączki w Niemczech dostępne są cały rok, to najwięcej je ich w sylwestra i w karnawale. Przełom roku, to często dla niemieckich cukierników – podobnie jak w Polsce tłusty czwartek – czas wzmożonej pracy. W ten dzień w wielu cukierniach nie kupimy wręcz żadnych innych ciastek.
Pączek z musztardą – skąd po raz pierwszy wzięło się to połączenie? Nikt już nie pamięta. Ale jeśli chcecie rozbawić gości, poza tradycyjnym słodkim nadzieniem, możecie w cukierni zamówić pączka musztardowego.
Po północy wszystkie pączki kładzie się na tacy i gdy złożycie już sobie życzenia, każdy dostaje po smacznym wypieku. Podobno osoba, która zamiast marmolady trafi w pączku musztardę, będzie miała szczęście przez cały rok.
Jak nazywa się pączek w Niemczech?
Nie ma na to jednoznacznej odpowiedzi, ponieważ pączek ma kilka nazw w zależności od regionu. Berliner lub Berliner Pfannkuchen powiedzą na pączka we wschodnich i zachodnich Niemczech oraz w Szwajcarii. Z kolei mieszkańcy Berlina i okolic okrągłe ciastko nazywają po prostu Pfannkuchen. Oprócz tego w Bawarii i Austrii można spotkać się z nazwami Krapfen, Faschingskrapfen lub Kreppel.
Pączek jak kula armatnia
A jak to się stało, że pączek został nazwany Berliner?
Wieść niesie, że to berliński cukiernik jest odpowiedzialny za tę nazwę. Cukiernik miał być artylerzystą w pruskim pułku Fryderyka Wielkiego około 1756 roku. Szybko się jednak okazało, że nie nadaje się do wojaczki. Służył więc jako piekarz polowy. Pewnego dnia zamiast smażyć w smalcu proste bele drożdżowego ciasta – poprzedników pączka – zrobił małe ciastka w kształcie kul armatnich.
Berliner, czyli pączek Kennedy’ego
Z nazwą Berliner wiąże się jeszcze jedna anegdota.
W 1963 roku w Berlinie John F. Kennedy w swoim przemówieniu użył stwierdzenia Ich bin ein Berliner, co rzekomo rozbawiło publiczność. Z biegiem lat urósł wokół tego zdania mit. W latach 80’ mówiło się, jakoby prezydent USA ośmieszył się nieznajomością niemieckiej gramatyki i powiedział “jestem pączkiem”, zamiast berlińczykiem. W opinii niektórych poprawnie zdanie powinno brzmieć “Ich bin Berliner”.
Nie wdając się w reguły gramatyczne*, które też świadczą na korzyść Kennedy’ego, już z tego artykułu wiemy, że berlińczyk nigdy nie powie o pączku Berliner. Dodatkowo wśród mieszkańców Berlina w latach sześćdziesiątych określenie to było prawdopodobnie nieznane.
Teraz, gdy usłyszycie gdzieś tę historię, możecie być jak pączek z musztardą – zepsuć zabawę i wszystko sprostować.
* W języku niemieckim często nie stosuje się rodzajnika nieokreślonego przed nazwą mieszkańców jakiegoś terytorium. Można go użyć kładąc nacisk nie na pochodzenie czy miejsce zamieszkania, a przynależność do jakiejś grupy osób. W wystąpieniu prezydenta wyraz „Berliner” pojawił się w znaczeniu przenośnym, wyrażającym solidarność z berlińczykami, oraz jako rzeczownik zwykły, oznaczający wolnego człowieka. W takim wypadku użycie rodzajnika nieokreślonego jest poprawne.
za: https://pl.wikipedia.org/wiki/Ich_bin_ein_Berliner, https://de.wikipedia.org/wiki/Ich_bin_ein_Berliner
Źródła:
www.kuchenkult.de/silvesters-suesser-brauch-mini-berliner/
www.travellersdelight.de/warum-man-zu-silvester-berliner-isst/
https://www.t-online.de/leben/familie/id_61045312/berliner-essen-zu-silvester-suesse-tradition.html
Zdjęcia: Demi-Felicia Vares i sheri silver, Unsplash
